Norduz Keçisi: Doğu Anadolu’nun Kıymetli Yerli Irkı
Türkiye’nin zengin yerli hayvan gen kaynakları arasında yer alan Norduz keçisi, Van ilinin Gürpınar ilçesine bağlı Norduz bölgesi kökenli, dayanıklılığı ve et kalitesiyle öne çıkan yerli keçi ırklarımızdan biridir. Bu ırk, sert doğa koşullarına uyum kabiliyeti ve bölge halkı için ekonomik değeri nedeniyle dikkat çekmektedir.
Köken ve Yayılım
Norduz keçisi, adını Van'ın Gürpınar ilçesinin Norduz Yaylası’ndan alır. Uzun yıllar boyunca doğal seleksiyonla şekillenmiş, bölgenin iklim ve arazi koşullarına mükemmel şekilde adapte olmuştur. Yaygın olarak Van ve çevresinde yetiştirilmektedir.
Fiziksel Özellikleri
Renk: Genellikle siyah veya koyu kahverengi tonlardadır, bazen beyaz benekler de görülebilir.
Boynuz: Hem erkek hem dişiler genellikle boynuzludur. Boynuzlar kıvrımlı ve gösterişlidir.
Post: Sert ve uzun kıllarla kaplıdır; kış aylarında soğuktan koruyacak şekilde kalınlaşır.
Vücut yapısı: Orta büyüklükte, çevik ve dayanıklıdır.
Verim Özellikleri
Et verimi: Et kalitesi yüksektir; karkas randımanı iyi düzeydedir. Etleri aromatik ve lezzetlidir.
Süt verimi: Süt verimi düşük olmakla birlikte, içerdiği yağ oranı yüksektir. Özellikle tereyağı yapımında tercih edilir.
Döl verimi: Genellikle yılda bir doğum yapar ve ikizlik oranı %10-15 civarındadır.
Adaptasyon ve Yetiştirme
İklim dayanıklılığı: Sert iklim koşullarına ve yüksek rakımlı bölgelere dayanıklıdır.
Beslenme: Zor arazi şartlarında, kıt besin kaynaklarıyla beslenebilir.
Serbest otlatma: Genellikle meraya dayalı serbest sistemlerde yetiştirilir.
Koruma ve Gelecek Potansiyeli
Yerli gen kaynaklarının korunması açısından Norduz keçisi, stratejik öneme sahiptir. Yetiştirici birlikleri ve üniversiteler tarafından koruma altına alınarak genetik yapısının sürdürülebilirliği sağlanmaya çalışılmaktadır.
Sonuç olarak, Norduz keçisi; bölgesel kalkınmada rol oynayabilecek, adaptasyon kabiliyeti yüksek ve lezzetli etiyle dikkat çeken yerli bir keçi ırkıdır. Yerli hayvan ırklarının korunması ve üretimin desteklenmesi, sürdürülebilir hayvancılığın temelidir.